بهکاد

دکتر تیروئید یا همان متخصص غدد و متابولیسم به منظور تشخیص و درمان بیماری‌های مرتبط با مشکلات غدد هورمونی، هورمون های بدن و بافت‌های مرتبط آموزش دیده است. از آنجایی که یک متخصص غدد دوره های عملکرد غدد درون ریز بدن را گذرانده است، می تواند در بیماری هایی که با مشکلات غدد درون ریز و عدم تعادل هورمونی ارتباط دارند، کمک کند. لیست بیماری های مربوط به دکتر تیروئید را در ادامه بررسی میکنیم.

 مهم‌ترین بخش‌هایی که توسط دکتر تیروئید یا متخصص غدد و متابولیسم بررسی می‌شوند، عبارت‌اند از:

1.      کلسترول

2.      متابولیسم استخوان

3.      پانکراس 

4.      آدرنال‌ها

5.      غدد تناسلی (گناد)

6.       تیروئید

7.      هیپوتالاموس

8.      هیپوفیز

9.      پاراتیروئید

مهم ترین دلایل مراجعه به دکتر تیروئید یا متخصص غدد

1-درمان و مدیریت اختلالات تیروئید

بیماری تیروئید باعث تولید مقدار زیاد یا خیلی کم هورمون های تیروئید می شود که پرکاری و کم کاری تیروئید نامیده می شوند. این بیماری با جایگزینی یا مسدود کردن هورمون تیروئید درمان یا کنترل می‌شود. 

1.      پرکاری تیروئید: غده تیروئید با تولید بیش از حد هورمون های خود منجر به کاهش وزن، ضربان قلب سریع، عصبانیت و تعریق می شود.

2.      کم کاری تیروئید: در این حالت غده تیروئید بیش از حد هورمون تولید می کند که موجب علائمی نظیر افسردگی، خستگی، یبوست و خشکی پوست می شود.

از دلایل دیگر برای مراجعه به متخصص غدد، ندول تیروئید، بزرگ شدن غده تیروئید، گواتر و علائم اختلال غده هیپوفیز است.

2-درمان و مدیریت دیابت

از آشناترین و شایع ترین بیماری هایی که توسط متخصص غدد در مان و مدیریت می شود، دیابت است. دلیل به وجود آمدن این بیماری ناکافی بودن ترشح انسولین از پانکراس است. این بیماری سبب ایجاد قند اضافی شده و به اندام های مختلف بدن آسیب وارد می کند. متخصص غدد با داروهای کاهنده قند خون و به کمک رژیم غذایی دیابت را مدیریت و درمان می کند. 

3-درمان سندرم تخمدان پلی‌کیستیک

سندروم تخمدان پلی کیستیک حدود 10 درصد از زنان را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری سبب تغییرات خلقی، ناباروری، آکنه ، موهای زائد، پریودهای غیر قابل پیش بینی و سایر بیماری های مزمن می شود.  علت اصلی سندرم تخمدان پلی کیستیک عدم تعادل هورمونی است. 

4-درمان پوکی‌استخوان

بیماری پوکی استخوان باعث کاهش استحکام استخوان ها و تحلیل رفتن بافت استخوانی می شود. این بیماری لگن، ستون فقرات، مچ دست و پا و سایر قسمت های استخوانی بدن را در برابر شکستگی آسیب پذیر می کند. دلایل زیادی منجر به پوکی استخوان می شوند، از جمله تغییرات سطح هورمون ها با افزایش سن. 

5-اختلالات هیپوفیز

هیپوفیز غده ای بسیار کوچک در پایه مغز است که هورمون ها را متعادل می سازد. تومورهای هیپوفیز موجب رشد غیرطبیعی سلول‌ها در این غده می‌شود. برخی از تومورهای هیپوفیز سبب افزایش تولید هورمون های موثر در عملکرد بدن می شوند.

 سایر این تومورها نیز تولید این هورمون ها را کاهش می دهند. تومور های هیپوفیز نقش مهمی در سیستم متابولیسم بدن دارد. البته بیشتر تومورهای هیپوفیز دارای رشدی غیر سرطانی هستند.

۶-سرطان غدد درون‌ریز

سرطان ممکن است در هر یک از غدد درون ریز رخ دهد. این غدد شامل هیپوفیز، تیروئید و پانکراس می شود. وظیفه متخصص غدد و متابولیسم حفظ تعادل هورمون های تولید شده توسط این غدد است.

7-سندروم کوشینگ

این سندرم زمانی رخ می دهد که هورمون کورتیزول در بازه زمانی طولانی بیش از حد ترشح شود. کورتیزرل وظیفه پاسخ به استرس را برعهده دارد. این هورمون همچنین به کاهش التهاب، تبدیل غذا به انرژی، تنظیم قند خون و حفظ فشارخون کمک می کند.

از علائم ظاهری سندرم کوشینگ می توان به لاغر شدن پاها و بازوها، افزایش چربی قاعده گردن، کبودی آسان، گرد شدن صورت و افزایش وزن اشاره کرد. متخصص غدد از آزمایش‌های ادرار، آزمایش خون و همچنین بزاق برای تشخیص این بیماری استفاده می کند.

8-بیماری هاشیموتو

این بیماری درواقع یک اختلال خودایمنی است که منجر به کم کاری تیروئید می شود. توجه داشته باشید که این بیماری با کم کاری تیروئید متفاوت است و به ندرت منجر به پرکاری تیروئید می شود. تیروئید غده کوچکی است که به شکل پروانه‌ای در جلوی گردن قرار دارد. 

در هاشیموتو سیستم ایمنی بدن غده تیروئید را یک عامل خارجی می بیند و برای حمله به آن آنتی بادی می سازد. در نتیجه با انباشته شدن تعداد زیادی گلبول سفید در تیروئید به این غده آسیب وارد می شود. از علائم بیماری هاشیموتو می توان به اضافه وزن، خستگی، مشکل در تحمل سرما، درد عضلات، یبوست و قاعدگی‌های سنگین یا نامنظم اشاره کرد.

9-نارسایی آدرنال و بیماری آدیسون

بیماری آدیسون نوعی اختلال است که در غده آدرنال اتفاق می افتد و موجب نارسایی  آدرنال می شود. ترشح کورتیزول یا همان هورمون استرس برای بدن ضروری است. اما در این بیماری کورتیزول به اندازه کافی تولید نمی شود. 

از علائم بیماری می توان به ضعف، خستگی، کاهش وزن، ضعف عضلانی، کاهش اشتها و ... اشاره کرد. دکتر تیروئید یا همان متخصص غدد با آزمایش خون این بیماری را تشخیص می دهد. همچنین سایر آزمایش ها نظیر ام آر آی و سی تی اسکن نیز به تشخیص بهتر کمک می کنند.

10- چاقی

چاقی نوعی بیماری است که عامل نگران کننده ای برای ابتلا به سایر بیماری ها نظیر بیماری های قلبی است. چاقی موجب افزایش خطر ابتلا به نارسایی قلبی، بیماری‌های متابولیک، سرطان و سکته مغزی می شود. عوامل مختلفی مانند اختلالات غدد درون‌ریز، ژنتیک، فرهنگ، رژیم غذایی، کاهش فعالیت بدنی و متابولیسم انرژی و داروها می تواند منجر به چاقی شوند. 

با مراجعه به متخصص غدد و متابولیسم و بررسی علت چاقی می‌توان برنامه‌ای برای لاغری دریافت کرد. گاهی چاقی به دلیل اختلال در غدد درون‌ریز ایجاد شده و با درمان مشکلات غدد می‌توان آن را مدیریت و درمان کرد.

جمع بندی

همانطور که در بالا اشاره شد دکتر تیروئید یا همان متخصص غدد و متابولیسم علاوه بر بیماری تیروئید بیماری هایی مانند چاقی، دیابت، فشارخون بالا، پوکی استخوان و... را نیز درمان می کند. معمولا دکتر غدد برای تکمیل برخی پروسه های درمانی در ارتباط با سایر متخصصین فعالیت می کند. در نتیجه در صورت تشخیص هر یک از بیماری های ذکر شده در شما بهتر است به پزشک متخصص غدد ارجاع داده شوید.